Metody edukacyjne stosowane w ramach programu edukacyjnego Galerii Labirynt w Lublinie:
- Warsztaty z zakresu metod edukacji twórczej dla dorosłych edukatorów. Realizowane raz na pół roku zajęcia dotyczą praktycznego zastosowania metod, związanych z pracą w przestrzeni ekspozycji oraz zadań, dotyczących interpretacji sztuki współczesnej a także tworzenia własnych prac. Metody edukacyjne zakładają przede wszystkim podmiotowe podejście do dorosłego uczestnika a także możliwość ekspresji uczuć i wyrażanie indywidualnych opinii. Na zajęcia zapraszani są min. absolwenci kierunków humanistycznych i artystycznych. Przykładowe scenariusze zajęć dla edukatorów:
- Aktywne zwiedzanie ekspozycji – oparte na rozmowie i możliwości samodzielnej analizy i interpretacji dzieł sztuki przez dorosłych uczestników warsztatów. Zwiedzania prowadzone są przez edukatorów.
- Tworzenie przez edukatorów ścieżek edukacyjnych na ekspozycjach programowych. Jest to metoda polegająca na wyborze spośród prezentowanych na wystawach prac kilku dzieł według danego tematu bądź techniki artystycznej a następnie skonstruowanie scenariusza warsztatów plastycznych, związanych z daną ścieżką. Taka forma pracy pozwala nadać wystawom nowe narracje. Podczas warsztatów z osobami dorosłymi uczestnicy podejmują próby samodzielnego stworzenia ścieżek.
- Warsztaty plastyczne i twórcze, oparte na wybranych zagadnieniach z obszaru sztuki współczesnej bądź wystawach prezentowanych w Galerii Labirynt inspirowane są tematami, poruszanymi przez artystów w danych realizacjach. Zajęcia prowadzone są dla wszystkich grup wiekowych i nie wymagają od uczestników posiadania umiejętności artystycznych. Stosowane są proste materiały takie jak papier, taśmy, kolaż, folie, fotografie oraz przedmioty codziennego użytku. Warsztaty prowadzone są przed edukatorów oraz przez zaproszonych do współpracy współczesnych artystów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami z dorosłymi uczestnikami zajęć.
- Galeria EDU – przygotowywanie ekspozycji dzieł ze zbiorów Galerii Labirynt oraz kolekcji Lubelskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych. Wystawy przeznaczone są do zwiedzania przez indywidualnych, dorosłych odbiorców oraz grupy zorganizowane, stanowią również podstawę programu warsztatów.
Przykładowy scenariusz warsztatów edukacyjnych dla edukatorów kulturowych
CEL: Warsztaty dotyczą prezentacji i praktycznego zastosowania metod edukacji twórczej osób dorosłych, inspirowanych realizacjami Laboratorium Edukacji Twórczej CSW w Warszawie. Podczas spotkania uczestnicy (osoby dorosłe) poznają szereg nieformalnych metod, dotyczących integracji, pracy w zespole a także poznają narzędzia pracy pomocne przy konstruowaniu zajęć edukacyjnych na podstawie wystawy sztuki.
LICZBA UCZESTNIKÓW: Maksymalnie 20 osób
MIEJSCE: Galeria Labirynt w Lublinie, propozycja zajęć: aktualnie prezentowane wystawy
PRZEBIEG:
I MODUŁ: INTEGRACJA
- Wywiady / 30 min Przebieg zadania: Dorośli uczestnicy dostają cos do pisania i kartki, ich zadaniem jest dobrać się w parę z osobą, którą najmniej znają. Następnie, przez ok 1 minutę muszą zdobyć jak najwięcej informacji o tej osobie i zanotować je na kartce. Kolejnym etapem jest zmiana kolejności, także na 1 minutę. Pierwsza część zadania kończy się w momencie gdy wszyscy uczestnicy ze sobą porozmawiają. Następnie siadają w kole i następuje przedstawienie każdego
z uczestników na podstawie informacji, zanotowanych przez pozostałe osoby w grupie. Potrzebne materiały: krzesła, flamastry, kartki A4. - Detektywi / 30 min. Przebieg zadania: Ustawiamy dorosłych uczestników w kole. Rozdajemy każdemu uczestnikowi po dwie kartki i po flamastrze. Jedną z kartek każdy z uczestników podpisuje czytelnie swoim imieniem, kładzie ją na podłodze, a na niej umieszcza trzy przedmioty osobiste, które mogą coś o nim powiedzieć. Następnie prosimy, aby uczestnicy przesunęli się na prawo do sąsiednich kartek. Teraz ich zadaniem jest dokładne obejrzenie przedmiotów sąsiada i zanotowanie na kartce wszystkich informacji, które przekazały im przedmioty. Następnie następuje omówienie i weryfikacja zebranych informacji podczas którego każdy z uczestników stara się przedstawić swojego sąsiada.
Potrzebne materiały: kartki cienke w formacie A4, po dwie dla każdego z uczestników; flamastry, po jednym dla każdego z uczestników; po trzy osobiste przedmioty od każdego z uczestników. - 30 Przedmiotów / 30 min Przebieg zadania: Prosimy dorosłych uczestników o wyklejenie za pomocą taśmy malarskiej szachownicy o 30 polach. W każdym z pól umieszczamy jeden przedmiot. Uczestnicy stają w kole, przyglądając się przedmiotom na szachownicy. Następnie prosimy aby każda osoba wzięła do ręki jeden przedmiot, na razie nie zdradzamy jeszcze celu aby wybór zadział się intuicyjnie. Następnie każdy z uczestników ma za zadanie przedstawić się, znajdując wspólne cechy siebie i funkcji czy materiału wybranego przedmiotu. Na przykład: wybrałam lniany sznurek i myślę, że jesteśmy do siebie podobni ponieważ to materiał naturalny a dla mnie ważne jest dbanie o środowisko lub moim przedmiotem jest gąbka ponieważ ma właściwości chłonne a ja lubię chłonąć wiedzę, ale może też być nośnikiem materiału np. farby tak jak ja lubię się dzielić zdobyta wiedzą. Dzięki temu unikamy przedstawiania się w sztampowy sposób i jesteśmy w stanie dokładnie przeanalizować funkcje przedmiotów. Zwrócenie uwagi uczestników na przedmiot, jego materiał, funkcję i właściwości a także odniesienie go do samego siebie. Metoda ta ma idealne zastosowanie z osobami dorosłymi.
Potrzebne materiały: taśma malarska, 30 różnorodnych przedmiotów codziennego użytku.
- Krzesła / 15 min Przebieg: Dorośli uczestnicy dobierają się w pary a następnie siadają naprzeciwko siebie i patrzą sobie przez ten czas w oczy, nie odzywając się do siebie. Następnie ma miejsce omówienie zadania – uczestnicy mówią o tym jak czuli się podczas ćwiczenia.
Potrzebne materiały: krzesła, po jednym dla każdego uczestnika.
II MODUŁ: PRACA NA EKSPOZYCJI
- Ramki / 30 min / zadanie do realizacji w przypadku wystawy obejmującej dwa osobne pomieszczenia
Przebieg: Każda z dorosłych osób dostaje kwadratową ramkę wyciętą z pianki oraz flamaster. Uczestnicy dobierają się w pary a następnie każdy z nich w innym pomieszczeniu, ogląda prace prezentowane na ekspozycjach. Uczestnicy warsztatów, za pomocą tworzącej kadr ramki, wybierają jedno dzieło lub fragment jednej z prac w swoim pomieszczeniu a następnie, za pomocą flamastra, zapisują na brzegach ramki swoje skojarzenia z dziełem. Podczas kolejnego etapu uczestnicy zamieniają się ramkami i ich zadaniem jest, na podstawie zapisanych przez towarzysza skojarzeń, odnaleźć wybranych fragment na drugiej ekspozycji. Zadanie kończy omówienie.
Potrzebne materiały: ramki z pianki/kartonu/sztywnych kartek, flamastry - Krzesła / 10 min Przebieg: Każdy z dorosłych uczestników dostaje krzesło, następnie dzielimy uczestników w pary. Każda z osób indywidualnie wybiera sobie miejsce przy najbardziej interesującym go dziele sztuki na wystawie. Następnie osoby z pary zamieniają się miejscami, zajmując miejsce swojego partnera. Zadanie ma na celu spojrzenie na prace z perspektywy drugiej osoby.
Potrzebne materiały: krzesła - Tworzenie subiektywnych ścieżek zwiedzania ekspozycji / 30 min
Wersja 1. Przebieg: Wszystkich dorosłych uczestników dzielimy na trzy lub cztery grupy. Każda z nich dostaje jedno wybrane dzieło sztuki na wystawie, będące pierwszym na drodze zwiedzania ekspozycji. Następnie grupa, na podstawie własnych skojarzeń, ma za zadanie wybranie jeszcze 2-3 dzieł sztuki według samodzielnie wymyślonej koncepcji. Każda z grup dostaje kolorową taśmę, za pomocą której wykleja na podłodze swoją ścieżkę. Te same dzieła mogą inspirować różne grupy. Następnie każda z grup realizuje własne oprowadzanie według opracowanej ścieżki zwiedzania. Zadanie ma na celu ośmielenie do samodzielnej interpretacji dzieł sztuki oraz integrację dorosłych uczestników.
Potrzebne materiały: kartki, długopisy, taśmy, nożyczkiWersja 2. Przebieg: Uczestnicy samodzielnie oglądają wystawę. Każdy z nich dostaje trzy kartoniki, na których pisze swoje skojarzenia z pracami według niego/niej najważniejszymi na wystawie. Kartoniki uczestnicy umieszczają pod wybranymi pracami. Następnie odbywa się zwiedzanie wystawy według ścieżki wyznaczonej za pomocą kartoników. Uczestnicy rozwijają swoje skojarzenia i wspólnie dyskutują nad nimi.
Potrzebne materiały: kartki, długopisy - Rozpoznawanie technik / 30 min. Przebieg: Zadanie przeznaczone jest do wystaw w których skład wchodzi wiele dzieł sztuki, wykonanych różnymi technikami artystycznymi. Dorośli uczestnicy zostają podzieleni na kilka grup, każda z nich dostaje kartki z wypisanymi technikami artystycznymi np. video, instalacja, obiekt, site-specific, lightbox itd., które ma za zadanie przyporządkować dziełom. Następnie odbywa się wspólne zwiedzanie i omawianie technik oraz dyskutowanie ewentualnych wątpliwości.
Potrzebne materiały: kartoniki z wypisanymi technikami - Praca z tekstem kuratorskim / 30 min Przebieg: Zadanie odbywa się po obejrzeniu ekspozycji. Każdy z dorosłych uczestników dostaje swój egzemplarz wydrukowanego tekstu kuratorskiego i flamaster. Następnie metodą wykreślania, zostawia trzy zdania, które według niego najlepiej oddają charakter wystawy. Następnie, spośród trzech zdań wybiera jedno, pozostałe wykreślając. Ostatnim etapem jest pozostawienie niewykreślonym jednego słowa. Następnie, uczestnicy mają za zadanie zwizualizowanie tego wybranego słowa za pomocą instalacji, samodzielnie wykonanej z arkusza szarego papieru. Powstaje tymczasowa „wystawa”. Pozostali uczestnicy mają za zadanie (na kartkach umieszczonych obok realizacji z szarego papieru), napisać, które słowa według nich zostały zilustrowane.
Potrzebne materiały: tekst kuratorski do wystawy, czarne markery, szary papier, nożyczki, kartki papieru a4